De zin van het doen van oefentherapie bij mensen met ALS
Hoofdpunten uit een internationale studie1
Op 26 januari 2021 is in het tijdschrift International Journal of Environmental Research and Public Health een publicatie verschenen van een studie naar de zin van fysiotherapie/oefentherapie bij mensen met ALS. Uit deze studie komt naar voren dat matige oefeningen de achteruitgang van spieren kan vertragen, zodat patiënten beter hun dagelijkse activiteiten kunnen uitvoeren. Ook werd een vertraging in de achteruitgang van de longfunctie gevonden, maar er werd geen positief effect op de levensverwachting vastgesteld.
Onderzoekers van de universiteit van Malaga deden een systematische review van studies en publiceerden die: ‘Systematic Review of Therapeutic Physical Exercise in Patients with Amyotrophic Lateral Sclerosis over Time’.
Diverse databestanden met medische publicaties werden doorgezocht naar relevante studies op dit gebied. Enkel studies gepubliceerd gedurende de laatste 5 jaar, en met een zekere kwaliteit werden in deze review meegenomen. Om in de analyse mee te worden genomen, moest in de studie verandering in de ALSFRS-R zijn gemeten.
Het doel was duidelijkheid te verschaffen
De studie werd uitgevoerd omdat er tot nu toe geen duidelijkheid was of het doen van oefeningen zinvol is, en in welke intensiteit en frequentie dat zou moeten gebeuren. Er werd daarom onderzoek gedaan naar het effect van therapeutische oefeningen op de korte, middellange en lange termijn op het vermogen om de dagelijkse activiteiten uit te voeren. De oefentherapieën liepen uiteen van aerobic of matig- en hoog-intensieve kracht tot conditietraining en stretchoefeningen. De duur van de therapieën varieerde van 2 weken tot 6 maanden.
Totaal werden uit literatuurdatabases 10 geschikte studies gefilterd. Aan deze studies hadden in totaal 183 patiënte deelgenomen die een bepaalde oefentherapie volgde, tegenover 238 patiënten die als controlegroep dienden.
Uitkomsten
Men vond bij de analyse van de 10 geselecteerde publicaties dat reeds in de eerste maand van therapie er een geringe stijging in de ALSFRS-R werd waargenomen. Dit is een indicator voor je functionele capaciteit. Na 3 maanden therapie bereikte het effect op de ALSFRS-R significant statistische significantie, in vergelijking met de controlegroepen. Wel werd in beide groepen een afname in deze score gevonden, maar deze was bij de behandelde groep significant kleiner.
Ook bleek de vertraging van de achteruitgang van toepassing op de ademhalingsspieren, maar er werd geen effect gevonden van de oefentherapie op de overleving. Wel was er door dit effect een positief effect op de kwaliteit van leven waar te nemen.
Uit de studies die waren gepubliceerd werd verder afgeleid dat matige inspanningsoefeningen die tweemaal per week werden gedaan een grotere kans gaven op een positief effect dan hoog-intensieve oefeningen die vijfmaal per week werden uitgevoerd. Dit heeft mogelijk te maken met het optreden van overmatige belasting van de spieren die kan leiden tot een vermoeidheid van de spieren.
Nederlands onderzoek
In een eerder onderzoek van revalidatiearts A. van Groenestein werd eerder het nut van matig intensief bewegen getoond bij patiënten met een trage ziekteprogressie en die trainingssessies grotendeels konden volhouden.2 Bij deze groep werden in deze studie gunstige effecten van conditietraining op de longfunctie en kwaliteit van leven gevonden. Wel werd in dit onderzoek erkend dat matig- tot hoog intensief trainen gedurende langere tijd voor veel patiënten met ALS niet haalbaar is.